Kees de P. (77 jaar) was tot voor de diagnose autisme spectrumstoornis (ASS) niet bezig met zijn eigen emoties en die van anderen. Inmiddels kan hij zich iets meer open stellen en verdiepen zijn relaties zich.

Hoe het was

Ik heb mijn hele leven gedacht dat ik nauwelijks gevoelens had en dat iedereen zo dacht als ik. Dat idee is in het verleden nooit bijgesteld; logisch omdat ik nooit communiceerde met anderen over wat ik denk, beleef, voel of wil. Ook informeerde ik nooit bij anderen hoe dat bij hen is. Wel constateerde ik dat ik introvert ben; weinig spraakzaam en veelal verdiept in mijn eigen gedachten. Ik had weinig contact met mensen, geen vrienden en ook weinig interesse daarin. Ik besefte ergens wel dat daardoor wat miste, maar ik kwam niet in actie.

Goede bedoelingen

Dat ik autisme zou kunnen hebben? Daar had ik niet bij stilgestaan. Ik heb wel ooit op internet een testje gedaan over autisme en gesignaleerd dat ik wat autistisch gedrag vertoonde.

Mijn dochter zei ook wel eens dat ik weinig inlevingsvermogen had. Mijn houding in het contact met haar was vooral rationeel. Ik had altijd de allerbeste bedoelingen, maar met een averechtse uitwerking. Mijn reacties op haar heeft ze vaak als afwijzing ervaren. Er was een enorme mismatch tussen wat ik bedoelde en hoe zij dat opvatte. De relatie met mijn echtgenote was altijd goed, maar in feite oppervlakkig.

Gaandeweg hebben wij allebei ons eigen leven ontwikkeld, waarin ieder zijn gang kon gaan. Indien nodig deden we wat samen, maar echt veel dingen samen doen, dat was er niet bij. Zij had dat wel anders gewild, maar bij mij ontbrak de openheid.

Inzicht in gevoelens

Op aandringen van mijn dochter ben ik naar het Autisme Kenniscentrum gegaan en daar bleek ik inderdaad ASS te hebben. Na de diagnose leerde ik dat ik wel degelijk emoties heb en kreeg ik inzicht in waar bepaalde gevoelens vandaan kwamen. Ook leerde ik emoties bij anderen herkennen, bijvoorbeeld door te letten op kenmerken als een hese stem of waterige ogen. Al met al kan ik emoties bij anderen nu beter herkennen en verdragen en deins ik er niet meer zo voor terug.

In de therapie heb ik geleerd me meer te uiten. Mijn vrouw vond dat erg prettig want ik ben mijn hele leven een gesloten boek voor haar geweest. Doordat ik me beter kan openstellen, voel ik me meer verbonden met de mensen om mij heen. Verder probeer ik meer in te haken op het gevoel van mijn dochter. Ik heb geleerd dat luisteren soms genoeg is, dat ik dingen niet meteen hoef op te lossen.

Meer contact

Ik let nu meer op het gedrag van anderen. Ik lach bijvoorbeeld terug als iemand in de supermarkt naar me lacht. Ook toon ik meer interesse in mensen door vragen te stellen. Dat voelt heel prettig, want hierdoor krijg ik meer contact en dat blijk ik toch fijn te vinden. Ik heb geleerd dat sommige aspecten van mijn gedrag aangeboren zijn en niet te veranderen, maar dat ik ook aangeleerd gedrag vertoon dat ik wél kan veranderen. Door te lezen over autisme heb ik er een redelijk beeld van gekregen en herken ik het vaak. Alleen al het besef: ”Dit is autistisch gedrag”, doet wonderen en verandert mijn houding direct. Ik merk dat dit de relatie met vrouw en dochter direct positief beïnvloedt. Ik heb nu een waardevoller leven dan voorheen.

Toekomst

Ik denk dat ik meer sociale contacten had gehad als ik de diagnose ASS op jongere leeftijd had gekregen. Ik had waarschijnlijk meer vreugde beleefd aan contacten met andere mensen. Maar ik werk nu aan een zo goed mogelijke toekomst voor mijzelf en mijn naasten. Ik denk er in het dagelijks leven nauwelijks aan wat mijn leeftijd is. Ik voel mij nog vitaal en heb een onderzoekende natuur. Ik sta open voor alles wat beter lijkt. Mijn dochter heeft zichzelf aangeleerd om in negatief gedrag van mij te zoeken naar de positieve bedoeling. Dit begint te lukken, maar bepaalde patronen zijn diep ingesleten bij ons beiden. Door er over te praten, komen we verder.

Contact

Wil je meer weten over autisme? Lees dan ons dossier. Voor een vermoeden van Autisme Spectrumstoornis kun je contact opnemen met het Autisme Kenniscentrum. Zij zijn er voor volwassenen vanaf 18 jaar met (een vermoeden van) een autisme spectrumstoornis (ASS). Bel 088 226 76 26 of mail ons.