In bijvoorbeeld de jeugdzorg is er sprake van dalende tarieven, oplopende wachtlijsten, kinderen die buiten de boot vallen, medewerkers die de jeugdzorg de rug toekeren en een forse toename van de administratieve lasten. Intussen is geen enkele doelstelling gehaald. Wat gebeurd er nou eigenlijk in de zorg? Het zijn toch échte mensen die hier werken, met échte mensen die iets hebben?

Echte transitie

Bij de overheveling van jeugdzorg naar gemeenten was de verwachting dat de kinderen beter en efficiënter geholpen konden worden. Het tegendeel is soms het geval, omdat er geen sprake is van een echte transitie. Bij een échte transitie in de jeugdzorg zou mijn inziens meer autonomie van cliënten en professionals het vertrekpunt moeten zijn, niet de kosten van de zorg. Met als resultaat meer arbeidstevredenheid, hogere productiviteit en een verminderde zorgvraag.

Meer mensen, minder systemen

Wij zijn op weg onszelf en anderen te verstrikken in systemen vanuit de overtuiging dat dit ons helpt. Wij zijn onze oriëntatie kwijtgeraakt op de essentie van het werk, onze overtuigingen en professionaliteit. Er zijn systemen overheen gehangen vanuit een poging om kosten in de hand te houden en fouten te beperken.

De kunst is nu om systemen weer terug te brengen tot de minimale proporties. De systemen moeten ondersteunend werken bij de zaken waar het om draait.  Mensen en goede zorg. Ze moeten de zorgprofessionals met inhoudelijke kennis helpen, niet in de weg zitten. Het moet de zorgprofessional helpen in de zorg voor zijn cliënt. Alle andere instanties en regels die daar tussen zitten, moeten er tussenuit. Dan blijft er heel veel minder over.

Wantrouw niet

Maar, zo denken sommigen: dan geef je iedereen de vrije hand om voor eigen gewin te marchanderen, slaatjes uit de zorg te slaan en er groot geld mee te verdienen. Maar zo lang we dat blijven denken en daar systemen omheen blijven bouwen, maken we het probleem juist erger. Als je zorgprofessionals wantrouwt en ze belet om te doen waar zij in geloven, zullen zij altijd naar omwegen zoeken. Óf ze geven het op om de goede dingen te blijven doen en verlaten de zorg. En luister maar eens om je heen waar dat gebeurt. Daarom moet vrijwel elke zorgprofessional nu “trucs” verzinnen om een handeling die zij zelf voor een cliënt nodig acht, maar die niet binnen een DBC, DOT, ZZP of andere vergoeding valt, linksom of rechtsom toch nog te declareren.

Zorg gaat om mensen

Door het sturen op kosten krijg je mijn inziens geen efficiëntere zorg. Door de regeldruk op te voeren, vergroot je tegelijkertijd de overhead. Dat zie je niet alleen in de geestelijke gezondheidszorg, maar ook in ziekenhuizen en de huisartsenzorg. Je moet je afvragen of al die regels wel nodig zijn. Zorg gaat over mensen. Zet cliënten en behandelaren centraal, geef hen de regie en facilliteer dit.

 Robert Heusinkveld, is communicatie, marketing en online manager me een focus op de zorg bij Dokter Bosman en schrijft regelmatig over zijn eigen ervaringen in de (geestelijke) gezondheidszorg.