In haar blog ‘bijtende herinneringen’  schrijft Elske van der Scheer over haar kennismaking met Sofie; een 8-jarig meisje dat op vakantie in haar gezicht en handen werd gebeten door een hond. Haar moeder zag het gebeuren. Uit onderzoek blijkt dat de gebeurtenis sterke impact op Sofie en haar moeder heeft gehad. Hier lees je verder over de behandeling met EMDR.

Sofie’s moeder is verbaasd dat Sofie weet dat ook zij nog last heeft van de nare herinneringen aan de hondenbeet. Dit is een eye-opener voor haar. Zij durft nu ook te vertellen hoezeer het nog in haar dagelijkse leven aanwezig is. Ze is alerter dan voorheen. “Als ik denk dat ik een hond zie dan sta ik op scherp.”

Stressreactie in ons brein

Ik geef haar uitleg over ons brein; over de stressreacties die als gewone reacties gelden op een ongewone situatie. En ik vertel over ons geheugen. Hoe sommige herinneringen onder invloed van stress anders worden opgeslagen. De herinneringen zijn hierdoor veel levendiger. En er aan denken roept ook in het heden nog heel veel spanning op. Sofie’s moeder herkent zichzelf in mijn verhaal. Met schorre stem zegt ze; “Ik zie iedere keer weer voor me hoe die hond op Sofie staat.” Ze kan zich goed voorstellen dat de herinneringen voor Sofie ook nu nog heel akelig zijn. Op dit soort momenten ben ik blij dat ik kan vertellen over EMDR; een bijzondere behandelmethode, die ook bijzonder effectief is.

Hersenen afleiden met EMDR

“Je denkt aan het naarste plaatje en ik ga je hersenen afleiden door je ogen te laten bewegen. Je hersenen hebben moeite om twee dingen tegelijk te doen waardoor het plaatje en de herinnering steeds minder naar worden.” Sofie’s moeder knikt instemmend. En nog voor ik aan haar kan vragen of zij zelf ook openstaat voor hulp vraagt ze: “Kan ik ook EMDR behandeling krijgen?” We besluiten dat ik Sofie help met EMDR en dat moeder ook EMDR krijgt bij een collega.

“Haar oog bloedt!”

Sofie vertelt tijdens de eerste behandelsessie al snel wat nu nog het naarste is dat ze zich herinnert. Ze tekent het voor me. “Dit is de ambulance, dit is ambulance meneer en dit is mama die roept; ‘Haar oog bloedt!’.” Ik zie haar door haar oog wrijven, de spanning neemt zichtbaar toe. De herinnering zit duidelijk in haar werkgeheugen. Voor mij is dat het signaal om haar hersenen aan het werk te zetten. Mijn vingers zwaaien voor haar ogen heen en weer. Af en toe stop ik en vraag ik wat ze merkt. Al snel blijkt de spanning van het plaatje weg te ebben. Als ik Sofie na een kwartier vraag hoe naar het beeld nu nog is, waarbij 10 het vervelendst is, geeft ze met een opgeluchte glimlach een 0 aan. Ik vraag haar wat ze geleerd heeft. “Dat de hond mij nooit meer kan bijten.” Lachend voegt ze eraan toe dat ze dat heel zeker weet, omdat de hond in Griekenland woont.

Dapper dankzij EMDR

Sofie heeft in deze EMDR sessie ook beseft dat ze dapper is. Om dit te illustreren vertelt ze over haar plannen voor de aankomende week. Ze gaat dan samen met mama naar Puc, de hond van tante Marije. Sofie vond Puc altijd lief en heeft zin om Puc weer te knuffelen. “Zo dapper voel ik mij!”, roept ze uit. We bedenken samen hoe dat zal gaan; hoe Puc haar enthousiast begroet en hondenkoekjes wil. Als ik haar vraag of ze nog ergens spanning voelt, wanneer ze aan de gebeurtenis denkt, kijkt ze mij bijna verbaasd aan. Ik denk terug aan het gesprek met haar ouders die vertelden dat Sofie al bijna een half jaar niet bij haar tante is geweest, terwijl ze er eerder wekelijks kwam. Sofie kijkt oprecht uit naar de visite en van spanning lijkt geen sprake. De week erop vertelt Sofie uitgelaten over het bezoek aan Puc: “Mama moest wel even wennen aan Puc, ik niet hoor!” Haar moeder zegt lachend dat dit klopt. Sofie heeft een advies voor haar moeder: “Je moet toch nog een keer terug naar jouw EMDR-mevrouw.”  

Veel vooruitgang door EMDR

Sofie krijgt nog drie maal EMDR. Twee maanden later spreek ik haar ouders; ze zien veel vooruitgang. Boze buien komen nog zelden voor, Sofie is minder bepalend en gaat weer graag bij andere kinderen spelen. Op school zien ze ook verschil. Sofie lijkt minder weg te dromen. Haar vaste leerkracht is langdurig ziek en daarom kunnen we nog niet zeggen of er voldoende vooruitgang is. Over drie maanden evalueren we nogmaals met school erbij.

Haar moeder kan wel iets zeggen over haar eigen EMDR behandeling. Ze vertelt dat dit voelde als een schoonheidsbehandeling voor haar geheugen. Grappend zegt ze: “de mee-eters verwijderen voelt niet zo fijn maar het resultaat mag er wezen”. Aan het einde van ons gesprek vraagt ze: “Weet je waar Sofie nu is?” Vervolgens laat ze mij een foto zien die ze net binnen krijgt op haar telefoon. Ik zie een vrolijke krullenbol naast een mooie Mechelse herder. “Dat is Puc”, zegt ze lachend als ze de hond aanwijst.

Elske van der Scheer werkt bij Dokter Bosman als orthopedagoog-generalist en EMDR practitioner Kind en Jeugd.

Disclaimer: In verband met privacy en herleidbaarheid zijn een aantal essentiële karakteristieken van de cliënt, het gezin en de situatie gewijzigd of verwijderd, dan wel fictionele elementen toegevoegd.