Emma Poot voelde zich haar hele leven een buitenstaander. Twee jaar geleden meldde ze zich bij het Autisme Kennis Centrum van Dokter Bosman en kreeg ze de diagnose autisme. Over haar zoektocht naar zichzelf en het belang van een diagnose schreef ze een boek: ‘Meer dan ik denk’. Niet langer verdwaald in het leven na mijn late diagnose autisme.

Waarom voelde ik mij anders

De overgang naar de middelbare school en alle veranderingen die het nieuwe schoolsysteem met zich meebracht, vielen Emma zwaar: “Steeds wisselen van lokaal, elk uur een ander vak. Ik merkte dat ik erg op mijn tenen moest lopen. Door mijn disharmonische intelligentieprofiel heb ik bovendien moeite met informatieverwerking en het lezen van lange lappen tekst. Daardoor was ik continu met mijn huiswerk bezig en had ik geen vrije tijd. Ik was compleet overbelast. Als ik om me heen keek, zag ik andere kinderen die plezier leken te hebben terwijl ik aan het eind van mijn Latijn was. Ik kon er de vinger niet opleggen. Waarom voelde ik me zo anders?”

Eenzaamheid

Ook het sociale aspect van de middelbare school viel haar zwaar, ze vond nauwelijks aansluiting bij haar klasgenoten: ”In de derde klas zat ik elke pauze alleen, ik voelde me verloren. Later heb ik wel wat vrienden gehad, maar het aanhouden van contacten ging me niet zo goed af. Ik begreep ook niet waarom vriendschappen eindigden. Omdat ik slecht in mijn vel zat – in feite was ik aan het overleven – was het natuurlijk ook lastig om open te staan voor mensen of op ze af te stappen.”

Op haar zestiende kwamen alle spanningen en sombere gevoelens eruit: ze kreeg een depressie waarvoor ze medicijnen slikte. Voor een goede behandeling bij een psycholoog was echter geen tijd: “Ik had het te druk met school en huiswerk en met doen alsof er niks aan de hand was. Op school ging ik naar het toilet om te huilen.” 

Diagnose

Als twintiger bezocht ze de ene na de andere psycholoog, maar geen enkele behandeling leek haar verder te helpen. De ommekeer kwam bij een gesprek met een praktijkondersteuner bij de huisarts die haar wees op de mogelijkheid dat ze autisme zou kunnen hebben.

Zo kwam Emma in 2019 uiteindelijk bij het Autisme Kenniscentrum onderdeel van Dokter Bosman en kreeg ze na uitgebreide gesprekken, testen en het invullen van vragenlijsten de diagnose autisme: “Het was best even slikken. Ik dacht: waar is het mis gegaan? Waarom hebben al die psychologen het niet eerder gezien?” Ze beschrijft het verwerken van de diagnose als een rouwproces. Na de klap kwam de verwerking: “Uiteindelijk kwam ik er meer over te weten en viel er veel op z’n plek. Ik was niet zo gek als ik dacht. Voor de diagnose zocht ik controle in bepaalde dingen, bijvoorbeeld door veel met mijn eten bezig te zijn of erg te letten op hygiëne waardoor ik smetvrees ontwikkelde. Ik begreep weinig van het leven, voelde me alleen op de wereld en nooit echt vrij. Ik deed het sociaal wenselijke, dus wat anderen van mij verwachtten. Door de diagnose kreeg ik de grip op mijn leven terug en kon ik mezelf steeds beter leren begrijpen.”

Schrijven

Emma besloot haar ervaringen en de lange weg naar de diagnose autisme op te schrijven. In de zomer van 2021 verscheen haar boek Meer dan ik denk. Niet langer verdwaald in het leven na mijn late diagnose autisme: “Ik heb altijd al een passie gehad voor schrijven en ik voelde de urgentie om mijn verhaal te delen. Wie weet kan ik anderen met mijn boek tot steun zijn. Ook hoop ik dat mijn boek helpt om bewustwording te creëren en mentale gezondheid beter bespreekbaar te maken. Het klassieke beeld van autisme klopt bovendien niet. Ik vond het raar om te horen dat ik autisme heb, omdat ik dacht dat mensen met autisme niet sociaal zijn en zich niet kunnen inleven in anderen. Dat beeld klopt niet.”

Autisme bij vrouwen vaak niet herkend

Vooral bij vrouwen en meisjes met autisme kan dat verkeerde beeld van autisme ervoor zorgen dat autisme over het hoofd wordt gezien: “Vrouwen en meisjes zijn goed in het maskeren van autisme. Ze kijken naar anderen en kunnen dat gedrag kopiëren. Tegen mij is ook wel eens gezegd dat ik ‘veel te sociaal was om autisme te hebben’. Maar autisme speelt zich van binnen af. Dus als anderen tegen je zeggen dat je geen autisme kunt hebben omdat je te sociaal bent, geef dan niet op. Laat je niet wegsturen, blijf vechten voor een onderzoek. Je hebt daar recht op.” 

Emma wil niets liever dan mentale gezondheid zichtbaarder maken zodat er meer begrip voor komt en daarbij ook minder taboe op rust. Ze vindt het heel belangrijk dat mensen zich open kunnen stellen en kwetsbaar op kunnen stellen, zonder schaamte. Schrijven is haar grote uitlaatklep en met dit boek hoopt zij velen te kunnen inspireren.