De keuze tussen een gezond lijf of een ziek lichaam is eenvoudig te maken. Als we het immers ergens over eens zijn is dat onze gezondheid ons grootste bezit is. Maar wat zou je besluit zijn als je de keuze hebt uit een eentonig leven zonder gezondheidsklachten of een prettig, zinvol leven mét goed te managen gezondheidsklachten?

Gezondheid niet altijd grootste bezit

Het grootste deel van onze patiënten weet al langer dat klachtenvrij zijn niet de Holy Grail van het levensgeluk is. We kennen allemaal wel van die bijzondere patiënten die ondanks hun ziekte of handicap een geweldig leven hebben. Van die mensen waarvan je je afvraagt hoe ze het voor elkaar krijgen om ondanks hun omstandigheden zo ‘rondom gelukkig’ te zijn. Die het levende bewijs zijn dat gezondheid niet altijd ons grootste bezit is.

Positieve Gezondheid

Dankzij het goede werk van Machteld Huber dringt het besef dat er meer dingen belangrijk zijn dan klachtenvrij leven steeds verder door in de medische wereld. Door haar concept Positieve Gezondheid zijn zorgprofessionals steeds meer gaan inzien dat een ziekte of beperking een fijn leven niet in de weg hoeft te staan. Huber interviewde 2.000 mensen en vroeg ze naar hun opvattingen over het begrip ‘gezondheid’. Uit de antwoorden bleek dat die opvattingen behoorlijk verschillen van die van artsen en wetenschappers. Huber destilleerde uit de antwoorden de zes pijlers van positieve gezondheid: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks leven.

Door deze andere invulling van het begrip gezondheid verdwijnt de tegenstelling tussen ziek en gezond. En tussen ongezond en gezond. Gezondheid is met dank aan Huber niet langer een starre definitie die een groot deel van de bevolking min of meer uitsluit. Het gaat er in het leven immers om of je mee kunt doen, mensen om je heen hebt die van je houden, of je vertrouwen hebt in de toekomst en zelf de regie hebt over je leven.

Sterke kanten

In de geestelijke gezondheidszorg hebben we op dit vlak nog een inhaalslag te maken. Het is belangrijk om ons te focussen op het verbeteren van het mentale welbevinden van onze cliënten en niet alleen te werken aan het verminderen van hun klachten door ADHD, depressie of bipolaire stoornis. Minder aandacht voor zwakke plekken, maar meer kijken naar sterke kanten. We zullen onze cliënten moeten helpen met het vergroten van hun zelfredzaamheid, hun contacten met andere mensen en hun kwaliteit van leven. Dat betekent dat we moeten accepteren dat klachtenvrij niet het belangrijkste is in een behandeling. Dat vergt niet alleen een andere benadering van de professionals in de GGZ, maar ook van de maatschappij als geheel. Op psychische problemen rust immers nog steeds een taboe.

Dokter Bosman

Bij Dokter Bosman werken we sinds kort met het concept van de Positieve Gezondheid en vragen we onze cliënten actief naar de zes pijlers daarvan. Hierdoor gaan de gesprekken over dingen die er voor mensen écht toe doen waardoor we de behandeling veel beter laten aansluiten bij hun wensen. We helpen ze gericht met de onderdelen waar het minder goed gaat. Ik hoop dat nog veel van mijn collega’s uit de GGZ ons voorbeeld volgen.