Jongeren met psychische problemen stuiten nog altijd op veel barrières, onbegrip en stigma’s. We slagen er als samenleving nog steeds niet in deze jongeren volwaardig te laten meedoen. Samenwerking tussen jongerenwerk en jeugd-ggz kan hen een beter perspectief te bieden.

Veel jongeren met psychische problemen

Volgens deskundigen krijgt 20 procent van de jongeren te maken met psychische problemen. Er zijn bijna vijf miljoen Nederlanders jonger dan 25, dus we hebben het over een miljoen kinderen en jongeren die tijdens hun jeugd niet de steun krijgen die ze verdienen. Dat is een probleem waar we ons niet bij kunnen neerleggen. Gelukkig zijn er ook oplossingen. Bijvoorbeeld een betere samenwerking tussen jongerenwerk en jeugd-ggz.

Betere aansluiting

Tijdens het Nederlands EU-voorzitterschap heeft het ministerie van VWS psychische problemen onder kinderen en jongeren prominent geagendeerd in Europa. Sindsdien heeft Nederland het onderwerp ook niet meer losgelaten. Daar beginnen we nu de vruchten van te plukken.

Binnen Europese netwerken vindt steeds meer uitwisseling plaats en komen nieuwe inzichten naar voren. Op een bijeenkomst in Amsterdam verkenden professionals en jongeren uit acht Europese landen wat er nodig is om jongeren optimaal te laten meedoen in de samenleving. Ieder land heeft z’n eigen specifieke problemen en benaderingen. Echter waren de deelnemers het eens dat het nodig is dat de werelden van jongerenwerk en professionele ggz beter op elkaar aansluiten.

Geef jongeren de ruimte

Jongeren die ondersteuning krijgen vanuit de ggz hebben daarnaast nog steeds alle ruimte nodig voor het ontdekken van hun talenten. Sterker, juist in een tijd van intensieve behandeling is het extra belangrijk dat ze hun blikveld kunnen verruimen. Op de Europese bijeenkomst constateerden jongeren en professionals eensgezind dat daarin een belangrijke rol is weggelegd voor het lokaal jeugd- en jongerenwerk, zoals welzijnspartners, buurt- en sportwerk, muziekscholen en Scouting.

Stigma’s bestrijden

Jongerenwerkers zijn geen behandelaars en hoeven niet alle ins en outs te weten van iemands diagnose. Maar door jongeren met psychische problemen te laten deelnemen, kunnen zij bijdragen aan hun welzijn én aan het bestrijden van stigma’s. Het jongerenwerk is een soort van diagnosevrije zone, waar het niet draait om je problemen, maar juist om waar je goed in bent. Het is een plek waar jongeren zich aan elkaar kunnen spiegelen en optrekken.

Als jongerenwerkers oog hebben voor mentaal welbevinden en weten hoe ze jongeren kunnen ondersteunen, kunnen ze zelfs jongeren die vastlopen in een behandeling nog perspectief bieden. Sinds de transitie is in Nederland één partij verantwoordelijk voor jeugd: de gemeente. Dat biedt mogelijkheden, want de gemeente heeft niet alleen een relatie met de zorgaanbieder, maar ook met het jongerenwerk.

De eerste stap

Het zou een belangrijke eerste stap zijn als gemeenten de complementariteit tussen jeugdwelzijnssector en jeugd-ggz herkennen en daarnaar handelen. Minimaal één keer, maar beter nog structureel overleg. Bijvoorbeeld elk half jaar. Ze kunnen dan concrete afspraken maken over samenwerking, en de gemeente kan erop toezien dat ze die afspraken nakomen.

Binnen het lokale jeugddomein is veel meer flexibiliteit en creativiteit mogelijk. Het is hoog tijd om dat te stimuleren. Bijvoorbeeld door goede voorbeelden te delen via digitale kanalen, zoals Kennisnet Jeugd, LinkedIn en ander sociale media, sites van branche- en beroepsorganisaties en de VNG. Gemeenten kunnen deze ontwikkeling in gang zetten. Dan krijgen honderdduizenden jongeren meer perspectief op volwaardige deelname in onze maatschappij.

Bron: Kennisnet Jeugd