Sporten wordt vooral gezien als een manier om het lichaam slank en fit te houden, maar het is ook van invloed op onze mentale gezondheid. Prof. dr. Wiepke Cahn, hoogleraar lichamelijke gezondheid bij psychiatrische aandoeningen aan de Universiteit Utrecht, houdt zich bezig met de effecten van bewegen en sporten op het geestelijk welbevinden.

Welke invloed heeft lichaamsbeweging op de geestelijke gezondheid?

„Sporten vergroot de mentale gezondheid en weerbaarheid. Mensen die sporten zijn mentaal gezonder. Maar wat is de oorzaak en wat is het gevolg? Zijn ze door het sporten mentaal gezonder geworden? Of is het zo dat mensen die mentaal gezond zijn meer sporten? Studies laten zien wat er gebeurt als mensen (meer) gaan sporten: zij worden psychisch gezonder en hebben minder psychische klachten. Of je nu last hebt van stress, een depressie, een angststoornis of een andere psychische aandoening, bewegen heeft een groot effect op de psychische gezondheid.”

Is sporten net zo effectief als antidepressiva en psychotherapie?

„Dat is lastig te onderzoeken. Bij psychische problemen is de eerste keus toch vaak medicatie. Maar studies laten zien dat mensen met psychische klachten die gaan bewegen, de medicatie mogelijk kunnen afbouwen. Bij milde klachten lijken medicatie en beweging hetzelfde effect te hebben. In dat geval heeft beweging de voorkeur, want medicatie heeft bijwerkingen. Soms moet er psychotherapie worden ingezet om mensen die bijvoorbeeld worstelen met schaamte of (zelf)vertrouwen in beweging te krijgen. Bij ernstige klachten kun je zowel psychotherapie als beweging aanwenden, voor een dubbel effect. De effecten van beweging zijn overigens het grootst als mensen worden begeleid door beweegexperts.”

Als bewegen zo veel effect heeft, waarom wordt het dan niet vaker ingezet?

„Motivatie is een probleem. Dat geldt al voor gezonde mensen, maar zeker voor mensen met een complexe mentale aandoening. Door hun ziekte en de medicatie zijn zij minder gemotiveerd. Medicijnen kunnen veel belemmerende bijwerkingen hebben: bewegingsproblemen zoals stijfheid en gewichtstoename doordat de medicijnen stoffen bevatten die het hongergevoel aanzetten, de stofwisseling vertragen of suf maken. Medicijnen hebben dus een effect op je motivatie en je kan er moe van worden. Dat maakt het lastiger om in beweging te komen. Maar kom je eenmaal in beweging, dan heeft dat veel effect en kun je mogelijk toe met minder medicatie.”

Het hele artikel en over Wiepke Cahn kun je lezen op nrc.nl