Jasper de Jong (40) voelde zich altijd al ‘anders’. Nadat hij bij het Autisme Kenniscentrum de diagnose autisme kreeg, begon hij zichzelf en anderen beter te begrijpen. Als autisme advocat maakt hij zich sterk voor inclusiviteit en verzet hij zich tegen onjuiste beeldvorming.

Een beetje apart

Jasper de Jong vond zichzelf altijd al een beetje apart: “Ik snap sommige humor niet en omgekeerd snappen mensen mijn grapjes soms ook niet. Met gesprekken over koetjes en kalfjes kan ik niks: de vraag ‘hoe gaat het?’, vind ik lastig. Ik was ook vaak moe en chagrijnig maar had er geen goede verklaring voor.”

Op YouTube stuitte hij op een filmpje van Samantha Stein waarin ze beschrijft hoe ze halverwege de dertig de diagnose autisme kreeg: “Het was alsof ik in de spiegel keek, ik herkende de zaken waar zij mee worstelde. Bijvoorbeeld wel complexe taken aankunnen, maar vastlopen op banale zaken. Ook had ik vaak miscommunicatie met mensen en raakte ik verzeild in conflicten. Toen ik het filmpje aan mijn vader liet zien, zei hij dat hij naar een vrouwelijke Jasper zat te kijken.” 

Burn-out

Op het moment dat het kwartje viel zat Jasper thuis met een burn-out. Toen hij bij de bedrijfsarts opperde dat hij wel eens autisme zou kunnen hebben, reageerde die weinig begripvol. Zijn huisarts was wel overtuigd en zo kwam hij bij het Autisme Kenniscentrum terecht. “Ik had inmiddels zelf al heel veel research gedaan. Ik ben van nature obsessief ingesteld en ik had er weer een obsessie bij. Ik las stapels artikelen en keek allerlei filmpjes, ik wilde écht het naadje van de kous weten. Gelukkig vond ik bij het Autisme Kenniscentrum van Dokter Bosman een sparringpartner waarmee ik kon reflecteren op de informatie die ik zelf had gevonden. De behandelaar was heel flexibel en gaf me de ruimte om zelf de regie te nemen. Ik had het irritant gevonden als ze weer vanaf nul zouden beginnen terwijl ik al zoveel informatie had opgeduikeld.”

Ook de ervaringsdeskundige die soms bij de gesprekken zat, zorgde ervoor dat Jasper positief terugblikt op zijn traject bij het Autisme Kenniscentrum: “De onderlinge herkenning was heel leuk. We hebben soms ook hard om onszelf moeten lachen. De psychologen zaten er dan een beetje als het vijfde wiel aan de wagen bij.”

Diagnose

De diagnose was een pak van zijn hart en heeft vooral positieve gevolgen gehad: “Het was de bevestiging van een inzicht, mijn hypothese was correct. Ook voor mijn relatie heeft de diagnose wonderen gedaan. Mijn vrouw en ik begrijpen nu beter van elkaar dat we elkaar niet begrijpen. We kunnen daar nu veel beter mee omgaan. Mijn vrouw snapt nu ook waar mijn irritatie en weerstand op bepaalde momenten vandaan komt. En sinds ik me bewust ben van overprikkeling en het herken, ben ik heel erg aan het zoeken naar de grenzen in mezelf. Het is nog wel een worsteling om met die grenzen om te gaan.”

Ook heeft hij meer begrip voor anderen gekregen: “Het besef dat niet iedereen denkt zoals ik, is het grootste handvat dat ik heb gekregen. Mensen ervaren dingen zo anders. Ik projecteerde mijn eigen ervaringen vaak op die van anderen.”

Autist

Jasper communiceert heel open over zijn autisme en gaf onlangs een lezing op een nationaal congres met de titel ‘Ja, dat heeft toch iedereen?’. Hij vindt dat autisme nog wel eens wordt gebagatelliseerd: “Er zijn genoeg autisten die een redelijke baan en een gezin hebben. Daardoor doen mensen al snel de aanname dat autisme wel meevalt. Als je uitlegt dat je ermee worstelt, kun je op weerstand stuiten. Men vindt het bijvoorbeeld gezeur als je zegt dat je snel overprikkeld raakt. 

Of iemand antwoordt dat iedereen daar wel eens last van heeft. Het wordt onderschat. Autisme is niet iets waar je af en toe last van hebt. Je functioneert anders.” Hij verzet zich ook tegen het stigma dat autisme alleen een beperking is: “Autisme is namelijk alleen maar een beperking bij contact met de rest van de wereld, in m’n eentje heb ik er geen last van. Soms is het een kwaal, soms is het m’n kracht. Ik heb bijvoorbeeld een enorm sterke focus, ik hou van systematisch en logisch nadenken en heb van analyseren mijn werk gemaakt. Als er een pil zou zijn waardoor mijn autisme zou verdwijnen zou ik die niet nemen. Autisme is een deel van wie ik ben.”