Autisme en de feestdagen is niet altijd een gelukkige combinatie. Je kunt snel overprikkeld raken door het gebrek aan vaste structuur en de vele nieuwe informatie en prikkels. Jasper Wagteveld, ervaringsdeskundige bij het Autisme Kenniscentrum verteld er over in zijn blog.

Geen eigen invulling

Het is in Nederland moeilijk om aan deze periode een eigen, persoonlijke invulling te geven. Het is maatschappelijk bepaald dat je met de kerstviering een kerstboom moeten optuigen, daarna met de hele familie bij elkaar moeten zijn, samen eten, kletsen, spelletjes doen, weer cadeautjes uitpakken en naar de kerststal en Kerst Mis gaan kijken. Een paar dagen later is het weer ‘feest’, want dan begint het nieuwe jaar. Familie, vrienden, eten, lang wakker blijven en vuurwerk kijken en afsteken. Autisme of geen autisme….. het is veel!

Ervaring feestdagen voor iedereen anders

Zoals ik hierboven beschreef, valt er in Nederland niet te ontkomen aan alles wat er bij de feestdagen komt kijken. Iedereen ervaart de feestdagen op een andere manier, de ene persoon kijkt er enorm naar uit, de andere persoon kijkt er tegenop.

Ik ervaar dagelijks dat ik goed in mijn vel zit wanneer mijn leven op dat moment veilig, voorspelbaar en rustig is. Ik denk dat dit ook geldt voor personen zonder autisme, maar voor mensen (met autisme) is het nog lastig om deze veiligheid zelf te creëren. Ieder mens is anders en heeft iets anders nodig.

Voorspelbaarheid

Tijdens de feestdagen heeft iemand met autisme het hard nodig heeft dat iemand extra goed let op de veiligheid en voorspelbaarheid, want de maand december zit vol met verrassingen. Onverwacht bezoek, sociale verwachtingen, drukte, versieringen, muziek en harde onverwachte knallen. Er is heel veel informatie en dat zorgt voor veel hersenspinsels. Doordat er vaak niet genoeg tijd wordt genomen (die is er ook niet want december zit heel erg vol) om alle informatie op een rijtje te zetten, krijgen mensen met autisme een te druk hoofd.

Ieder mens is anders

Nu is het zeker niet zo dat alle mensen met autisme dit allemaal niet leuk vinden of aankunnen. Integendeel, zij kijken ook uit naar bepaalde aspecten van de feestdagen en hoe voorspelbaarder het allemaal is, hoe leuker ze het gaan vinden. Er zullen echter ook aspecten bij zitten die ze niet leuk vinden en misschien wel nooit leuk gaan vinden. Cadeautjes uitpakken bijvoorbeeld, is iets wat voor veel mensen zoveel spanning oplevert dat het niet meer fijn voelt.

Nogmaals, ieder mens is anders, ervaart een situatie op een andere manier en heeft een eigen aanpak nodig om zich goed te voelen. Kijk bij jezelf of je naaste naar wat wel en geen spanning oplevert en op welke manier je die spanning weg kan nemen.