De laatste jaren krijgt autisme steeds meer aandacht. Denk bijvoorbeeld aan het tv-programma Het is hier autistisch, waarin Filemon Wesselink het fenomeen onderzoekt. Ook hebben steeds meer personages in films en televisieseries een vorm van autisme. Bekende personages met een autisme spectrumstoornis zijn bijvoorbeeld rechercheur Saga Norén uit de serie The Bridge en de intelligente Sheldon Cooper uit The Big Bang Theory.

Aandacht voor autisme

Op zich is het goed dat er veel aandacht is voor autisme, want die aandacht zorgt ervoor dat de samenleving steeds meer kennis krijgt over autisme. En dát helpt weer om het taboe te doorbreken. Bovendien kan het mensen aanzetten om hulp te zoeken. Zo zag ik laatst nog een cliënt die zich bij het Autisme Kenniscentrum had gemeld nadat zijn vrouw en collega’s hadden opgemerkt dat hij toch wel erg veel overeenkomsten had met de eerder genoemde Sheldon Cooper. Hij bleek inderdaad een autisme spectrumstoornis te hebben en was opgelucht dat hij eindelijk een verklaring had voor het gegeven dat hij zich altijd al anders had gevoeld.

Tegelijkertijd kan alle aandacht voor autisme een vertekend beeld opleveren. Zo hoorde ik van veel cliënten met autisme dat ze zich totaal niet herkenden in de Netflix-serie Atypical over een tiener met autisme. Natuurlijk kloppen bepaalde aspecten wel, maar het overall beeld is té romantisch, té gepolijst.

Label autisme

Bovendien bestaat het gevaar dat de samenleving alle mensen met autisme over een kam gaat scheren doordat er een soort stereotype autist ontstaat: een sociaal onhandig, rechtlijnig mens dat niet kan samenwerken. En dan gaat de bekendheid averechts werken. Dan krijg je mensen die niet op hun werk durven te vertellen dat ze autisme hebben. Bang dat er eigenschappen aan hen toegeschreven worden die ze niet hebben en dat ze anders behandeld worden.

Stereotypering

Stereotypering doet afbreuk aan de complexiteit van autisme; het is een complexe aandoening, geen enkel persoon met autisme is gelijk. Ik zou iedereen dan ook op het hart willen drukken om niet te snel etiketten te plakken en mensen met een open blik te blijven benaderen. Iemand ís niet zijn of haar diagnose, de diagnose is slechts een onderdeel van een persoon. Maak autisme vooral bekend, maar maak het niet te simpel.

 Marthe Ligtenberg, psycholoog bij het Autisme Kenniscentrum. Je leest ook meer over autisme in ons dossier Autisme.