GZ-psycholoog Janny Beernink-Wissink ontwikkelde een therapie voor de behandeling van psychische klachten bij mensen met een licht verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid. Binnen Dokter Bosman zet ze haar expertise in om de zorg voor deze groep verder te verbeteren.

Lichtverstandelijke beperking

Mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) of zwakbegaafdheid hebben een drie tot vier keer grotere kans om psychische klachten te krijgen. “Vooral depressie en trauma komen veelvuldig voor. Deze mensen hebben vaak veel meegemaakt. Zij zijn bijvoorbeeld als kind gepest op school, seksueel misbruikt of mishandeld. Hierdoor hebben ze vaak een negatief zelfbeeld ontwikkeld”, legt Janny Beernink uit. Beernink werkt als psycholoog bij Dokter Bosman in Doetinchem waar een expertisecentrum voor deze doelgroep wordt opgezet. Beernink gaat haar kennis en kunde delen met behandelaren van Dokter Bosman in de rest van het land.

Andere behandeling

Psychische klachten uiten zich bij deze groep niet heel anders dan bij mensen met een normaal I.Q. “Ze hebben wel een andere behandeling nodig”, zegt Beernink. “Je kunt natuurlijk al best goed helpen als je je taalgebruik aanpast. Maar er zijn ook therapieën die van zichzelf te moeilijk zijn. Cognitieve gedragstherapie wordt bijvoorbeeld veel toegepast, maar daarvoor is het heel belangrijk dat je een onderscheid kunt maken tussen je gedachten, gevoel en gebeurtenissen. Voor mensen met een verstandelijke beperking is dat lastig.”

Levensverhaal

Beernink ontwikkelde daarom een hele nieuwe therapie voor de behandeling van depressie en trauma: ‘Mijn Levensverhaal. Ontdekkingsreis naar mijzelf’. Beernink: “Mijn levensverhaal is een vorm van narratieve therapie. Dit houdt in dat mensen hun levensverhaal vertellen en vastleggen in een werkboek. Door er vervolgens over na te denken, komen ze tot nieuwe inzichten. Vaak kunnen ze de negatieve verhalen uit hun leven goed vertellen, maar moeten ze lang nadenken over de positieve kanten. We proberen juist de positieve kanten uit te vergroten, zodat ze meer in hun kracht komen te staan. We vragen bijvoorbeeld: ‘Wat heeft je overeind geholpen bij tegenslag?’ Of ‘Waar ben je goed in?’. Door de therapie krijgen ze beter inzicht in hun identiteit. ‘Wie ben ik, waar ben ik goed in en waar wil ik naartoe met mijn leven?’.”

Niet onderschatten

Is het vertellen van een levensverhaal niet te hoog gegrepen voor mensen met een laag I.Q.? “Nee, zeker niet. We moeten mensen nu ook weer niet onderschatten. Daarom ga ik bijvoorbeeld ook niet alle moeilijke woorden uit de weg. Als je bepaalde termen goed uitlegt, kun je mensen juist iets leren. De termen extravert en introvert leg ik bijvoorbeeld gewoon uit. ‘Je zegt dat je extravert bent, vraag thuis eens aan je ouders of zij dat ook vinden.’ Dan zijn ze trots dat ze een moeilijk woord hebben kunnen uitleggen thuis. Sommige mensen denken dat de therapie te veel op taal gebaseerd is, maar het gaat erom de beleving naar boven te krijgen. Dat lukt heel goed. Na de therapie hoor ik vaak terug dat ze meer inzicht hebben gekregen in zichzelf en dat ze weten dat ze dingen wél kunnen.

Wetenschappelijk onderbouwd

En dat is niet alleen Beerninks mening. Het bijzondere aan haar therapie is dat die wetenschappelijk onderbouwd is. “De meeste behandelingen voor mensen met een LVB of zwakbegaafdheid zijn niet of beperkt onderzocht. Het zijn vaak aangepaste versies van bestaande behandelprotocollen, bijvoorbeeld met eenvoudiger taalgebruik. Vervolgens is niet meer onderzocht of de interventie werkt bij deze doelgroep. Mijn interventie is speciaal op maat ontwikkeld en daarna onderzocht.”

Ontwikkeling nieuwe therapie

Beernink werkt momenteel aan een nieuwe therapie: “Daarbij gaat het om rouwverwerking en verlies in brede zin. Verlies van wat mensen niet kunnen, situaties waarin ze niet mee komen, maar ook het overlijden van bijvoorbeeld ouders.” Ook komt er zogeheten psycho-educatie aan: “Het is voor de buitenwereld soms heel lastig om te zien of bepaald gedrag door de verstandelijke beperking komt of door psychische klachten. Om de kennis daarover te vergroten gaan we voorlichtingsmateriaal maken.“

 

Janny Beernink-Wissink is GZ-psycholoog bij Dokter Bosman. Zij realiseert een nieuw aanbod in de vorm van een expertisecentrum dat psychologische hulp biedt voor kinderen, jeugdigen en volwassenen met een verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid. Dit geheel in de geest van Dokter Bosman: laagdrempelig, deskundig en met een persoonlijke aanpak.