Autisme staat geluk in de liefde soms in de weg. Als je jezelf niet kunt accepteren zoals je bent, zijn dates en relaties immers lastig. Ook te veel nadenken, bijvoorbeeld over wat er mis kan gaan, werkt belemmerend. basispsycholoog Donna Herweijer van het Autisme Kenniscentrum vertelt hoe het ook kan en welke rol ACT therapie hierbij kan spelen.

Zelfacceptatie en autisme

Een belangrijke voorwaarde voor een relatie, is dat je jezelf accepteert met al je sterke kanten en eigenaardigheden zodat je bij een ander jezelf durft te zijn. Bij mensen met een autisme spectrumstoornis (ASS) is dit niet altijd zo vanzelfsprekend. Negatieve ervaringen door het ‘anders’ zijn, kunnen een flinke invloed hebben op hun zelfbeeld. Ze zijn bovendien altijd aan het nadenken en redeneren en nemen hun gedachten vaak ook heel serieus. Als die gedachten negatief of erg zelfkritisch zijn, is het lastig om open te staan voor een relatie, of een vluchtige flirt.

ACT-therapie

Bij veel behandelingen wordt geprobeerd om die belemmerende gedachten te veranderen en daardoor gelukkiger te worden. Bij het Autisme Kenniscentrum passen we echter steeds vaker ACT toe: acceptance and commitment therapy. Bij deze relatief nieuwe vorm van therapie leren mensen te focussen op zaken waar ze direct invloed op kunnen uitoefenen, zoals hun eigen gedrag. Hierdoor leren ze hun emoties en gedachten, waar ze geen invloed op hebben, te accepteren. De kern van ACT is dat het vechten tegen onvermijdelijke zaken uiteindelijk ten koste kan gaan van een waardevol leven.

Liefde en autisme: acceptatie

Als behandelaar spreekt ACT me erg aan, zeker bij autisme, omdat we mensen helpen zichzelf te accepteren zoals ze zijn en ze leren dingen gewoon te doén. Op relatiegebied kan dat bijvoorbeeld betekenen dat je accepteert dat je altijd LAT-relaties zult hebben omdat samenwonen nou eenmaal niet goed bij je past.

Of dat je accepteert dat je bang bent om afgewezen te worden maar ondanks dat toch gaat daten. Acceptatie heeft overigens niks te maken met positief denken. Het gaat er om dat je bereid bent om negatieve gedachten over jezelf toe te laten, maar vervolgens gewoon dingen onderneemt. Je mag ervaren wat je ervaart, ook dat je bang of verdrietig bent of jezelf stom vindt.

Ervaringen opdoen

Het gaat erom dat je ondanks negatieve gedachten toch ervaringen opdoet. Uit de literatuur weten we namelijk dat ervaringen de kortste weg zijn naar geluk. Mensen die terugblikken op hun leven, zeggen dat ervaringen ze het meeste voldoening en geluk hebben gebracht, zelfs de negatieve ervaringen.

Kortom, het is belangrijk dat je dingen beleeft; ook afgewezen worden door een date of het stuklopen van een relatie horen daarbij. We zijn het gelukkigst op de momenten waarop ons verstand ons weinig te vertellen heeft. Zoals in de liefde!

Meer informatie

Heb jij moeite met jezelf (of bepaalde ASS-kenmerken) accepteren, of ben je je vaak erg kritisch naar jezelf, dan is het goed om hulp te zoeken. Je kunt contact opnemen met het Autisme Kenniscentrum. Zij zijn er voor volwassenen vanaf 18 jaar met (een vermoeden van) een autisme spectrumstoornis (ASS). Bel 088 226 76 26 of mail ons.