Bij Dokter Bosman zien wij dagelijks de gevolgen van pestgedrag. Hiske, klinisch psycholoog bij Dokter Bosman Amsterdam, vertelt over de achterliggende oorzaken en gevolgen.

Pesten in het dierenrijk

Paarden doen het, apen doen het en mensen doen het ook. Dieren die van nature in groepsverband leven, pesten elkaar. De sociale manier van binnen- en buitensluiten bepaalt mede de groepshiërarchie. Dat mechanisme heeft bij paarden en apen een biologische functie. De sterkste beschermt de groep tegen gevaar van buiten.

Geen biologische reden online pesten

In een groep pubers zijn er geen biologische reden voor pesten. In de leeftijdscategorie 10-18 jaar pesten kinderen om de eigen onzekerheid te verbergen. Pesters zoeken hun identiteit. Ze willen erbij horen. Dat doen ze door anderen te devalueren. Dat geeft een gevoel van macht.

Meisjes in de leeftijd van 15-18 jaar worden het vaakst gepest via sociale media. In de meeste gevallen zijn jongens de daders. Slechts veertien procent van de slachtoffers meldt dat bij politie of een andere instantie. Dat meisjes vaker worden gepest dan jongens komt volgens Hiske Reinders door biologische verschillen. Meisjes zijn doorgaans introverter dan jongens.

Pesten is van alle tijden

Pesten is van alle tijden, maar sociale media hebben het vergemakkelijkt. Wie een pikante foto of een vette roddel over een klasgenoot heeft, deelt dat via Instagram of Facebook binnen een paar seconden delen met de hele school, soms anoniem. Sociale media houden zich niet aan schooltijden, waardoor slachtoffers ook thuis worden gepest. Bovendien is het online pesten vaak gemener. De dader wordt achter zijn mobiele telefoon niet geremd door de pijn van het slachtoffer. Die ziet hij immers niet, terwijl de positieve reacties van medestanders wel binnenkomen.

Online pesten en de gevolgen

De gevolgen van pesten zijn groot. Hiske Reinders ziet in haar spreekkamer meisjes die worstelen met hun zelfbeeld en permanent vrezen voor de volgende vernedering. Als dat lang duurt, kan het leiden tot een depressie. Voor gepeste kinderen bestaan effectieve psychologische behandelingen. Ook bestaan er cursussen om assertiever te worden, zodat kinderen hun grenzen beter leren aangeven en pesters tot de orde roepen.

Rol van ouders

Hiske Reinders wijst ouders op hun grote rol om te voorkomen dat hun kinderen worden gepest. Zij zegt: “Pubers schamen zich ervoor als ze worden gepest. Ouders moeten daarom goed letten op signalen. Slaapt het kind goed? Is het niet stiller dan normaal? Maar pesten voorkomen begint bij instructies die je je kind geeft bij het gebruik van sociale media. Leer een kind voorzichtig te zijn met wat-ie deelt, en met wie.”

Hiske, is klinisch psycholoog bij Dokter Bosman Amsterdam. Dit artikel is gebaseerd op een interview met haar over online pesten, zoals dat in het Parool