In Nederland overlijdt gemiddeld een tiener per week door zelfdoding. Een schokkend cijfer waar verdrietige verhalen achter schuil gaan. Welke factoren spelen een rol bij deze uiterst droevige gebeurtenissen? 113 Zelfmoordpreventie heeft hiernaar onderzoek gedaan, in opdracht van het ministerie van VWS.

Stijging aantal suïcides

De aanleiding voor het onderzoek is een stijging in 2017 van het aantal suïcides bij jongeren onder de twintig jaar. In dat jaar stierven 81 jongeren tussen tien en twintig jaar oud door zelfmoord.

Het onderzoek van 113 Zelfmoordpreventie is er niet op gericht om deze stijging te verklaren, maar om beter te begrijpen welke factoren een rol speelden bij het overlijden van de jongeren. In 2018 is het aantal suïcides in deze leeftijdscategorie weer rond het niveau van de jaren vóór 2017 lag. Het onderzoek is een prachtig voorbeeld van hoe je kunt leren van het verleden. Dit gebeurt in de jeugdhulp nog te weinig.

Jongeren in isolement

De onderzoekers hebben gesproken met ouders, familieleden, vrienden, docenten en hulpverleners van de overleden tieners, Uit deze interviews komt een schrijnend beeld naar voren van kinderen die door de jaren heen steeds meer in een isolement terecht zijn gekomen, ondanks alle inspanningen van naasten en professionals, op school en in de hulpverlening.

Persoonlijke aanpak

Van de jongeren was 63% in beeld bij de zorg op het moment van overlijden. Ouders waarderen de individuele inzet van hulpverleners, maar zij hebben kritiek op het systeem. Het behandelen van suïcidaal gedrag bij jongeren is complex en er bestaat geen standaardoplossing. Jongeren met deze complexe problematiek vinden in ons land moeilijk passende zorg en belanden vaak in een vicieuze cirkel van aanmelding, wachtlijsten, diagnostiek, afwijzingen en verwijzing.

Eenmaal in behandeling, blijkt vaak dat er sprake is van onvoldoende continuïteit van zorg, de samenwerking tussen professionals niet optimaal is en dat ouders onvoldoende gehoord en betrokken worden.

Netwerkaanpak

De huidige zorg voor tieners met suïcidaal gedrag vraagt een andere manier van organiseren. Dit vraagt om een netwerkaanpak, waarbij hulpverleners, de omgeving en andere betrokkenen uit het leven van de jongere samenwerken. Samen met de jongere moeten zij de verantwoordelijkheid voor de veiligheid en de zorg dragen. Dit heeft als voordeel dat zorgprofessionals niet alleen staan in dit vaak complexe hulpverleningstraject.

Privacywetgeving belemmert

Vooral in de behandeling van jongeren vanaf 16 jaar voelen hulpverleners zich soms klem zitten tussen privacyregels en zorgplicht. De onderzoeksgroep vindt dat hulpverleners meer duidelijkheid nodig hebben over de beperkingen en mogelijkheden van de huidige wet- en regelgeving voor het samenwerken met de omgeving bij de behandeling van suïcidale jongeren. Het moet helder worden wanneer de zorgplicht voorrang heeft boven de plicht tot geheimhouding.

Contact

Heb je last van depressieve gevoelens of maak je je zorgen om iemand anders? Neem dan in eerste instantie contact op met je huisarts en vraag om een verwijzing. Wil je direct contact bel 088 226 76 26 of mail ons.