Depressie is een veelvoorkomende psychiatrische stoornis in Nederland, waar ongeveer een vijfde van de volwassenen mee te maken krijgt.

Voor de behandeling van depressie zijn verschillende opties beschikbaar, zoals antidepressiva en therapie – of een combinatie van deze mogelijkheden. Rhoda Schuling deed een klinische studie naar de effectiviteit van Mindfulness-based Compassievol Leven (MBCL) bij terugkerende depressieve klachten, en promoveerde hier op 27 januari op.

Mindfulness-based compassievol leven

MBCL is gebaseerd op zelfcompassie: het vermogen om mild te zijn tegenover wat je ervaart, terwijl de eerste reflex van mensen met depressie vaak is om heel hard en zelfkritisch te zijn. Als training is het ontwikkeld als een tweede behandeling van depressie na Mindfulness-based Cognitieve Therapie, dat als terugvalpreventieprogramma is ontwikkeld. Het gaat onder meer in op sluimerende klachten die achterblijven na het verdwijnen van depressie, zodat de kans op terugval verminderd wordt.

MBCL-training bovenop normale zorg

Als eerste onderdeel van haar promotie bij het Radboud Centrum voor Mindfulness onderzocht Rhoda Schuling samen met de bedenkers van MBCL wat de effecten op patiënten precies zijn, en hoe de training verbeterd kan worden. Met deze verfijnde versie van MBCL deed zij vervolgens een gerandomiseerde klinische studie om de effectiviteit ervan te meten bij mensen met terugkerende, depressieve klachten. De helft van de deelnemers kreeg MBCL bovenop de normale zorg, en de andere helft alleen de normale zorg (na een wachtperiode konden zij de training alsnog volgen).

Sterke toename kwaliteit van leven

De twee groepen lieten direct na de training een verschil zien in depressieve klachten, die werden gemeten aan de hand van vragenlijsten. De MBCL-training zorgde voor een vermindering van de depressieve klachten en piekeren, en een toename in mindfulness en compassie. Vooral de kwaliteit van leven nam sterk toe. “Zelfs voor degenen die toch weer depressief werden had het nut,” zegt Rhoda Schuling. “Eén patiënt die veel kenmerken van depressie vertoonde, zei dat ze nog steeds depressief was, maar het na de training minder erg vond; oftewel, ze veroordeelde zichzelf minder hard voor het hebben van depressieve klachten. Dat is eigenlijk precies wat zelfcompassie zou moeten doen.”

Moeilijke gevoelens toelaten in plaats van vermijden

Na zes maanden bleek de compassie nog verder toegenomen in alle deelnemers aan de studie, die inmiddels allemaal de training hadden gevolgd. Om achter de oorzaak hiervan te komen, deed Rhoda Schuling nog 22 diepte-interviews met deelnemers aan de studie. Hieruit kwam naar voren dat zij de training erg waarderen. Door met een vriendelijkere houding naar zichzelf te kijken, lijken deelnemers in staat moeilijke gevoelens en gedachten toe te laten, in plaats van deze te vermijden, en voor zichzelf te zorgen tijdens het ervaren van zulke gevoelens en gedachten. Rhoda Schuling: “Het lijkt erop dat de deelnemers in een positieve spiraal terecht komen, omdat zij onder meer vertrouwen krijgen in hun eigen vermogen negatieve ervaringen te doorstaan. Maar om dat écht te bevestigen, moet er een vervolgonderzoek gedaan worden.”

Contact

Ervaar jij depressieve gedachten en gevoelens die van invloed zijn op jouw dagelijks leven? Wil je er graag over in gesprek met een professional? Onze specialisten staan klaar om naar je te luisteren en voorzien je van advies. Bel 088 226 76 26 of mail ons.

Over Rhoda Schuling
Momenteel is Rhoda Schuling docent-onderzoeker aan de Hanzehogeschool te Groningen, waar zij onderzoek doet naar de inzet van Citizen Science bij Healthy Ageing. Haar promotors zijn prof. dr. Anne (A.E.M.) Speckens en prof. dr. Willem Kuyken. Co-promotoren zijn dr. Marloes Huijbers en dr. Hiske van Ravesteijn. De titel van haar proefschrift luidt Compassion in depression – Mindfulness Based Compassionate Living in Recurrent Depression.

Bron: radboudumc.nl