Stress is niet ongezond. Het zorgt ervoor dat je kan pieken. Dat stelt hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder. Het wordt pas ongezond als de stress een chronisch karakter krijgt. “Chronische stress is een gevoel van gespannenheid dat maar niet weg wil gaan.” Dat kan uitmonden in een burn-out.

Wat is chronische stress

Voortdurende stressgevoelens ontstaan vaak bij mensen die hun leven niet onder controle hebben. Een werknemer die met ontslag bedreigd wordt, kan bijvoorbeeld last krijgen van chronische stress. Die persoon heeft geen controle omdat een ander beslist. Daardoor ontstaan twijfel en angst.

Chronische stress blijft zich herhalen, omdat in de hersenen geen oplossing gevonden wordt. “Je vaardigheden zijn dan niet meer voldoende om de eisen die gesteld worden tegemoet te kunnen komen. Je verliest de controle”, aldus Scherder. Dat kan erg vervelend zijn. “Er ontstaat een gevoel van hulpeloosheid. Kan ik dit nog wel aan?”

Bij chronische stress wordt het brein veel intensiever gebruikt dan normaal gesproken. “Waar je zonder stress drie hersengebieden gebruikt, zijn er bij chronische stress wel tien gebieden actief.” Dat kost heel veel energie. “Als dat te lang doorgaat, ben je op een gegeven moment opgebrand. “Zelfs de deur opendoen voor iemand die aanbelt kan dan te zwaar zijn.”

Hoe voorkom je chronische stress? “Door stapje voor stapje te werk te gaan. Probeer dingen te doen die haalbaar zijn. Loop vooral niet te hard van stapel”, is het advies van Scherder. Dat is niet altijd makkelijk in deze ‘prestatiemaatschappij’. “Iedereen moet toppen. Carrière maken is belangrijk. Daardoor ontstaat al gauw een gevoel van hulpeloosheid als je daar niet in slaagt.”

Acute stress niet ongezond

In tegenstelling tot chronische stress, is acute stress niet ongezond. Bij onverwachte, ongrijpbare situaties ontstaat een prikkel (acute stressor) in de hersenen. Als bijvoorbeeld een persoon met een pistool binnenloopt, zal dat een acute stressor veroorzaken. In de hippocampus, het cognitieve gedeelte van de hersenen, wordt dan een oplossing bedacht.

Scherder geeft een voorbeeld. Een van de beste pianistes ter wereld komt er tijdens een concert achter dat ze de verkeerde bladmuziek heeft meegenomen. Ondanks de stress, speelt ze het stuk fenomenaal. “Dit is een fantastisch voorbeeld van positieve stress. Een aantal gebieden in de hersenen deactiveren, zodat haar emoties worden uitgeschakeld.”

Contact

Heb je last van stress, burn-out odf een depressie die je hindert in het dagelijks functioneren? Hiervoor kun je terecht bij een psycholoog of psychiater. Bij een ernstige depressie zijn soms medicijnen nodig, maar veel mensen hebben aan therapie genoeg om van hun depressie af te komen.

Wil je met iemand praten? Neem contact op met Dokter Bosman. Wij kijken samen met jou naar de mogelijkheden voor een snelle start van een diagnose en behandeling met een persoonlijke aanpak. Bel 088 226 76 26 of mail ons.