Ziet depressie er bij elke leeftijd hetzelfde uit? Hangt de veroudering van het lichaam samen met depressie? In een onderzoek van het VUmc psychiatrie is onderzocht of er een verband is tussen depressie en leeftijd.

Depressie en leeftijd

Depressie is een ernstige psychiatrische stoornis die zorgt voor een grote ziektelast. Bovendien vergroot een depressie de kans op het ontstaan van niet-psychiatrische chronische ziekten, zoals hart- en vaatziekten, diabetes, overgewicht, en zelfs vroegtijdig overlijden. Er zijn aanwijzingen dat depressie en leeftijd een verband hebben. Een depressie presenteert zich later in het leven anders. Het heeft andere oorzaken en kent een ander beloop dan bij jongere mensen met een depressie. Nu de levensverwachting steeds hoger wordt en meer mensen steeds ouder worden, is het belangrijk om de preventie, diagnose en behandeling van depressie goed te laten aansluiten op een ieders levensfase.

Chronologisch versus biologisch

Roxanne Schaakxs onderzocht de relatie tussen depressie en twee soorten leeftijd: chronologische, gebaseerd op iemands geboortedatum, en biologische leeftijd. In dit geval werd biologische leeftijd gedefinieerd als de lengte van telomeren. Telomeren zijn de uiteinden van onze chromosomen, die als functie hebben ons DNA te beschermen tegen beschadiging. Kortere telomeerlengte wordt gezien als een risicofactor voor een slechte gezondheid.

Voor beide leeftijdsvormen heeft Schaakxs onderzocht of er een verband is tussen leeftijd en de kenmerken van depressie, risicofactoren van depressie, en het beloop van depressie. Mensen met en zonder een depressie tussen de 18 en 93 jaar werden in deze studie meegenomen, waardoor verschillen tussen leeftijdsgroepen goed konden worden bestudeerd. Deze mensen waren deelnemers van de Nederlandse Studie naar Depressie en Angst (NESDA) en de Nederlandse Studie naar Depressie bij Ouderen (NESDO).

Somatische symptomen toenemende factoren

Het onderzoek van Roxanne Schaakxs kent twee duidelijke conclusies. Allereerst werd duidelijk dat depressie bij een hogere chronologische leeftijd zich vaker dan op jonge leeftijd kenmerkt door somatische symptomen zoals slaapproblemen en pijn, en minder door stemmingssymptomen zoals angstgevoelens. Aspecten van een slechte gezondheid bleken daarentegen juist in een jongere levensfase sterker samen te hangen met depressie.

Het beloop van depressie gedurende twee jaar bleek vanuit verschillende perspectieven ongunstiger te worden bij het ouder worden. Hoewel er een sterke samenhang bleek te zijn tussen depressie en chronologische leeftijd, vond Schaakxs geen aanwijzingen dat binnen ouderen ook biologische leeftijd gerelateerd was aan depressie. Oudere en jongere volwassenen krijgen op dit moment een vergelijkbare diagnostiek en behandeling.

De resultaten van dit proefschrift vormen een aanleiding om deze werkwijze te heroverwegen en bij ouderen alerter te zijn op lichamelijke klachten als symptomen van depressie.

Bron: VUmc